گروه پرستاری داخلی جراحی، دانشکده پرستاری و مرکز تحقیقات مدیریت سلامت، دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله(عج)، تهران، ایران ، zohrehvafadar@gmail.com
چکیده: (2399 مشاهده)
زمینه و هدف: اختلالات خواب در بیماران بخش‌های مراقبت‌ویژه یکی از مهمترین علل افزایش مدت اقامت، کاهش بهبودی، بروز دلیریوم و مشکلات عصبی و روانی است. مداخلات پرستاری می‌توانند در بهبود اختلالات خواب مؤثر باشند. هدف از مرور نظام‌مند حاضر تعیین تأثیر مداخلات پرستاری بر بهبود اختلالات خواب در بیماران بستری در بخش‌های مراقبت‌ویژه است. روش‌ها: این مطالعه مرور نظام‌مند در نیمه اول سال2021 با جستجو در مقالات فارسی و انگلیسی در بازه زمانی ابتدای 1980 تا نیمه اول 2021 انجام شده است. راهبرد جستجو وکلید واژه‌ها بر اساس سیستم PICO ومعیارهای ورود تعریف شدند. جستجو با ترکیبی از کلید واژههای فارسی: "اختلال‌خواب"، "مراقبت پرستاری"، "بخش مراقبت ویژه " و معادل انگلیسی آنها Sleep Disorder، Hyper Somnolence، Insomnia، Dyssomnia ،Apnea Sleep ، Sleep Deprivation، Intensive Care، Critical Care، ICU, CCU ، Nursing Intervention nursing care در پایگاههای فارسی‌زبان اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID) و اطلاعات نشریات کشور (Magiran) و انگلیسی زبان Scopus، Web of Science، Pub Med، Science Direct و Proquest همچنین با استفاده از موتور جستجوگر Scholar Google انجام شده است. ارزیابی کیفی مقالات با مقیاس جداد انجام شد. از 18799 مطالعه بازیابی شده اولیه، 97 مطالعه به مرحله مرور نهایی رسیدند. یافته‌ها:یافته‌ها نشان دادند کاهش سرو صدای محیط، پروتکل زمان آرام، استفاده از گوش‌بند و چشم‌بند، موسیقی درمانی، رایحه درمانی و دارو درمانی به ویژه ملاتونین خوراکی بیشترین تأثیر روی کیفیت و کمیت خواب را داشته‌اند. مداخلات با تأثیر و کاربرد کمتر شامل ماساژ، طب سوزنی، فیزیوتراپی، ترکیب شیر و عسل قبل از خواب، درمان شناختی- رفتاری، مراقبت معنوی، مدل مراقبت پیگیر، مدهای ونتیلاتور، آرام‌سازی و تجسم‌سازی هدایت شده بوده‌اند. همچنین انواعی از مداخلات دارویی به صورت جایگزین و یا همراه با مداخلات غیر دارویی استفاده می‌شوند. نتیجه‌گیری:یافته‌های مطالعه حاصل نشان دادند مداخلاتی ساده و کم هزینه مانند کاهش تعداد دفعات مراقبت مستقیم، کاهش سر و صدا و نور محیط و استفاده از چشم‌بند وگوش‌بند مؤثرترین مداخلات پرستاری در بهبود کیفیت و کمیت خواب در بخش‌های مراقبت ویژه هستند. پرستاران پس از شناخت مواردی که باعث اختلالات خواب بیماران بستری در بخش‌های مراقبت ویژه می‌شود، می‌توانند با مداخلات مذکور از بروز عوارض اختلالات خواب در بیماران پیشگیری کنند.
